Βαρόμετρο για το ύψος στα αναδρομικά των συνταξιούχων αλλά και για τις αλλαγές στον νόμο Κατρούγκαλου, όσον αφορά ταν ανταποδοτικότητα των συντάξεων που θα προβλέπει το νέο Ασφαλιστικό, θα αποτελέσει η επικείμενα απόφαση του ΣτΕ.
Η κρίσιμη απόφαση τον ΣτΕ κατά του νόμου Κατρούγκαλου ύστερα από μεγάλη καθυστέρηση (εκδικάστηκε στις 4/10/2017) αναμένεται να εκδοθεί εντός των προσεχών μηνών και πάντως εντός του 2019 με μεγάλη πιθανότητα το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου. Η απόφαση αυτή του ΣτΕ θα είναι καθοριστική για τις κινήσεις της νέας πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας όχι μόνο σε ό,τι αφορά τα αναδρομικά πού διεκδικούν οι συνταξιούχοι, αλλά και για τις αλλαγές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις πού θα περιληφθούν στα νέο Ασφαλιστικό.
Δυο σενΑΡια
Ειδικότερα, όσον αφορά τα αναδρομικά των συνταξιούχων, το «κλειδί» για τα ποσά που Θα επιστραφούν βρίσκεται στη νέα απόφαση πού θα εκδώσει το ΣτΕ για τη συνταγματικότητα ή την αντισυνταγματικότητα των ρυθμίσεων του νόμου Κατρούγκαλου. Αν βγει συνταγματικός ο νόμος στον επανυπολογισμό των συντάξεων, τότε τα αναδρομικά είναι «κλειδωμένα» για ένα 10μηνο (για το διάστημα Ιουλίου 2015 – Απριλίου 2016), αλλά δεν θα μπορούν να διεκδικηθούν μετά τον Μάιο του 2016, παρά μόνο για όσους έχουν ήδη προσφύγει στα δικαστήρια.
Αν ο νόμος βγει αντισυνταγματικός, τότε υπάρχει ζήτημα επιστροφών και μετά το 2016 χωρίς δικαστικές προσφυγές. Ειδικότερα στην κρίση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου έχουν βρεθεί ο επανυπολογισμός των παλαιών συντάξεων, κύριων και επικουρικών, η ενοποίηση όλων των Ταμείων σε έναν ασφαλιστικό οργανισμό, οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών, το ύψος και ο υπολογισμός των νέων συντάξεων κ.ά. Σε αυτό το πλαίσιο οι δικαστικές κρίσεις για τη συνταγματικότητα των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών (που μεταρρυθμίστηκαν ωστόσο πρόσφατα) αλλά και για ταν ένταξη αγροτών, αυτοαπασχολουμένων, δημοσίων υπαλλήλων και μισθωτών στην ίδια ασφαλιστική στέγη είναι κομβικές και θα κρίνουν την επόμενη μέρα για τον ΕΦΚΑ.
Πιο κρίσιμη θα είναι η απόφαση για τη συνταγματικότητα του επανυπολογισμού κύριων και επικουρικών συντάξεων, καθώς θα «δείξει» το εύρος των αναδρομικών πού διεκδικούν 2,5 εκατ. συνταξιούχοι.Ιδιαίτερη σημασία θα έχει η απόφαση για τις επικουρικές συντάξεις, καθώς ο επανυπολογισμός συνδυάστηκε με περικοπές για 250.000 συνταξιούχους. Δεδομένη θεωρείται η πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας να σεβαστεί την απόφαση ταυ ΣτΕ, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα πως τα όποια αναδρομικά θα πρέπει να επιστραφοϋν με δόσεις.
Τι αλλΑζει
Την ίδια ώρα, για του ανταποδοτικότητα των συντάξεων η νέα κυβέρνηση σχεδιάζει να καθιερώσει νέους, βελτιωμένους συντελεστές αναπλήρωσης, αλλά το εύρος των αλλαγών θα εξαρτηθεί από την κατεύθυνση που θα δείξει η απόφαση τον ΣτΕ. Πρόθεση είναι να αλλάξουν οι συντελεστές για την ανταποδοτική σύνταξη, ώστε όσοι έχουν περισσότερα χρόνια ασφάλισης να παίρνουν μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η απόφαση του ΣτΕ θα δείξει ποιες αλλαγές θα γίνουν και στην ουσία ποιο θα είναι το νέο Ασφαλιστικό για τα επόμενα χρόνια.
Η άρση των αδικιών του νόμου Κατρούγκαλου, σε σχέση με τα έτη εργασίας και τις εισφορές που καταβάλλονται, αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης. Ο νόμος Κατρούγκαλου 4387/16 δημιουργεί ανισότητες μεταξύ των ασφαλισμένων πριμοδοτώντας όσους επιλέγουν να εισφοροδιαφεύγουν, καθώς δεν παρέχει κίνητρο ασφάλισης πέραν των 20 ετών. Το στοιχείο της ανταποδοτικότητας μεταξύ παροχής και ετών ασφάλισης θα αντιμετωπιστεί με αναλογικότερους και δικαιότερους συντελεστές αναπλήρωσης. Στο πλάνο τον υπουργείου Εργασίας βρίσκεται η επανεξέταση των βασικών ρυθμίσεων, κυρίως η αποκατάσταση τος αναλογικότητας στις συντάξεις, με βελτιώσεις στα ποσοστά αναπλήρωσης πρωτίστως για όσους έχουν πάνω από 30 ή 35 έτη, ώστε το τελικό ποσό σύνταξης να αντανακλά σε καλύτερη αναπλήρωση του μισθού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις συνταξιοδοτήσεις μετά τον Μάιο του 2016 , όπου είχε τεθεί σε εφαρμογή ο νόμος Κατρούγκαλου, καταγράφεται δραματική μείωση των νέων συντάξεων και ένα ανταποδοτικά άδικο νέο σύστημα, όπου όσοι έχουν πληρώσει περισσότερες εισφορές λαμβάνουν τελικά μικρότερες συντάξεις.